Ο Πολιτιστικός Φυσιολατρικός Σύλλογος Δροσιάς πραγματοποίησε την Κυριακή 4-12-2022 περιήγηση στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου.
Η περιοχή όπου βρίσκεται το Προεδρικό Μέγαρο ήταν μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα έξω από το σχέδιο πόλεως της πρωτεύουσας. Τα Ανάκτορα, σημερινή Βουλή, ήταν το όριο της πόλης προς Ανατολάς. Πίσω από αυτό απλώνονταν άκτιστες εκτάσεις, χωράφια και περιβόλια. Τα μόνο κτίρια που διακρίνονται στους χάρτες της εποχής είναι το Μέγαρο της Δουκίσσης Πλακεντίας “Ιλίσια” (σημερινό Βυζαντινό Μουσείο) και η Μονή Πετράκη, κτισμένα και τα δύο στην εξοχή μακριά από το κέντρο της πόλης. Άκτιστα επίσης παρέμεναν και τα επί του άξονα της λεωφόρου Κηφισίας (σημερινή Βασιλίσσης Σοφίας) οικόπεδα τα οποία το κράτος προόριζε για την ανέγερση υπουργείων.
Το 1868, με αφορμή τη γέννηση του διαδόχου Κωνσταντίνου, γιου του βασιλιά Γεωργίου Α΄, αποφασίστηκε να κατασκευαστεί ένα ξεχωριστό ανάκτορο διαδόχου. Στις αρχές του 1870, το δημόσιο επέτρεψε την πώληση οικοπέδων σε ιδιώτες. Κτίζονται τότε τα πρώτα ιδιωτικά μέγαρα που στεγάζουν τις μεγαλοαστικές οικογένειες της Αθήνας. Το 1890, μετά τους γάμους του Κωνσταντίνου με την πριγκίπισσα Σοφία της Πρωσίας, το κράτος ανέθεσε την κατασκευή του Ανακτόρου του Διαδόχου (σημερινό Προεδρικό Μέγαρο) στον Ερνέστο Τσίλλερ, στη θέση όπου βρισκόταν ο βασιλικός λαχανόκηπος. Το οικόπεδο καταλαμβάνει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο μεταξύ των οδών Ηρώδου Αττικού, Αραβαντινού, Ησιόδου, Μελεάγρου και Διοχάρους (σημερινή Βασιλέως Γεωργίου Β΄). Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1891 και ολοκληρώθηκαν έξι χρόνια αργότερα, το 1897.
Σήμερα που η Αθήνα επεκτάθηκε, το Προεδρικό Μέγαρο βρίσκεται στο κεντρικότερο σημείο της πόλης, πίσω από τον Εθνικό κήπο και το Κοινοβούλιο, στα όρια ακριβώς του ιστορικού κέντρου και της νέας πόλης. Η οδός Ηρώδου Αττικού που φιλοξενεί το Μέγαρο, δεν είναι μόνον ένας από τους ωραιότερους δρόμους της πόλης, αλλά είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πολιτική και κοινωνική ζωή αυτού του τόπου, αφού πέραν του Μεγάρου, φιλοξενεί και το Μέγαρο Μαξίμου όπου βρίσκεται το γραφείο του εκάστοτε Πρωθυπουργού.
Το Προεδρικό Μέγαρο καταλαμβάνει συνολική έκταση 27 περίπου στρεμμάτων, μεγάλο τμήμα της οποίας κατέχει ο κήπος. Στην κύρια όψη του κτιρίου, επί της Ηρώδου Αττικού, βρίσκεται η επίσημη είσοδος του Μεγάρου. Η ανεπίσημη είσοδος βρίσκεται επί της Βασιλέως Γεωργίου Β΄.
Το Προεδρικό Μέγαρο είναι ένα νεοκλασικό τριώροφο κτήριο, με λιτή και αυστηρή πρόσοψη. Ο Τσίλλερ χρησιμοποίησε εν μέρει ένα σχέδιο του Θεόφιλου Χάνσεν (ενός θερινού ανακτόρου που δεν κατασκευάστηκε) για την υλοποίηση του, αλλά έλαβε και υπόψη τις επιθυμίες της πριγκίπισσας Σοφίας. Η είσοδος του κτιρίου φέρει πρόστυλο με κίονες ιωνικού ρυθμού και ένα μικρό κλιμακοστάσιο. Το Μέγαρο φέρει διπλή σειρά από εννέα παράθυρα, το καθένα από τα οποία στέφεται από μικρό αέτωμα.
Από την έναρξη λειτουργίας, ο κήπος είχε χωριστεί σε δύο μεγάλα τμήματα εξαιτίας της κλίσης του εδάφους, με το κτίριο να βρίσκεται στο ανώτερο μέρος. Τον σχεδιασμό φαίνεται ότι ανέλαβε το τεχνικό γραφείο του Τσίλλερ. Την επιλογή όμως των κατάλληλων φυτών θα πρέπει να επιμελήθηκε Έλληνας ειδικός, αφού τα περισσότερα δένδρα ανήκουν στην ελληνική χλωρίδα. Ο σχεδιασμός του κήπου, στο μπροστινό μέρος του κτιρίου ήταν παρόμοιος με άλλα νεοκλασικά κτίρια της χρονικής περιόδου (Ακαδημία, Πανεπιστήμιο και Βιβλιοθήκη Αθηνών). Ο κήπος ακολουθεί ένα σχετικά άκαμπτο σχέδιο γαλλικού τύπου, με συμμετρικά κομμάτια χλοοτάπητα και εποχικών φυτών. Η δομή της σύνθεσης, καθώς πλησιάζουμε στην οδό Ηρώδου Αττικού, εξαλείφεται με φλαμουριές, κυπαρίσσια, φοίνικες και αιωνόβια πλατάνια.
Στο μεγαλύτερο τμήμα του κήπου που βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο, οδηγεί μια φαρδιά μαρμάρινη σκάλα. Η συμμετρία έχει διατηρηθεί και εδώ, με κεντρικό σημείο αναφοράς έναν μακρύ διάδρομο με ψηλά κυπαρίσσια που καταλήγει στην πισίνα και το περίπτερο. Γενικά η φυτολογική σύνθεση του κήπου είναι αρκετά πλούσια αφού περιλαμβάνει περίπου 140 διαφορετικά είδη και ποικιλίες καλλωπιστικών δένδρων, θάμνων, αναρριχόμενων φυτών κ.α. Μερικά από τα φυτά αυτά είναι σπάνια. Πολλά από τα δέντρα του κήπου όπως για παράδειγμα οι αριές και τα κυπαρίσσια ξεπερνούν έναν αιώνα ζωής.
Το Προεδρικό Μέγαρο, παλαιότερα γνωστό ως Νέα Ανάκτορα, σήμερα στεγάζει την Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας και αποτελεί την επίσημη κατοικία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας στην Αθήνα. Πριν από την κατάργηση της Βασιλευομένης Δημοκρατίας με το δημοψήφισμα του 1974, το κτήριο αποτελούσε τα επίσημα ανάκτορα των Βασιλέων των Ελλήνων.
Μετά τον κήπο, ακολούθησε βόλτα στο στολισμένο για τα Χριστούγεννα Σύνταγμα, όπου τα μέλη και φίλοι του συλλόγου μας παρακολούθησαν τη Μεγάλη αλλαγή φρουράς στο Μνημείο του Άγνωστου στρατιώτη και απόλαυσαν τον καφέ τους στο ξενοδοχείο “Μεγάλη Βρετάνια”.